Đọc thêm

1. Năm 2007, tui sang Hà Lan học 1 khoá ngắn hạn về nông nghiệp, qua nhà bạn chơi thấy cây táo rụng đầy gốc thì hái đem vô rửa sạch để trên bàn. Tui nói không phân không thuốc, trồng tự nhiên, mời mọi người ăn. Anh Maik bạn tui nói, oh, cái này không ăn được, nó không được trồng để ăn, có thể có vi khuẩn, có sâu, có nấm, chim trời mang đầy mầm bệnh. Táo để ăn phải trồng ở farm chuyên nghiệp, có quy trình nhật ký canh tác, cách ly thời gian sao cho hết phân hết thuốc, rồi rửa sục trong nước có pha hoá chất bảo quản như nước muối thuốc tím ô-zôn, có chiếu xạ để chết giòi bọ, có máy phân loại để loại bỏ trái xấu. Ai có tiền thì ăn trái cây hữu cơ, organic, phải dùng tay bọc màng từng trái từ lúc nhỏ, hoặc trong nhà kính kín mít, khi hái xong cũng phải sục rửa sạch sẽ, soi rọi từng trái, quy trình nghiêm ngặt, đắt gấp chục lần. Còn lại, mày thấy đó, cam táo lê đầy vườn, nhưng là để decor cho đẹp. Sau sang Mỹ, Nhật, Israel, Ý..., đi trên đường phố, tui thấy những cây cam cây lựu sai quả như

Tới giờ, cái tui nhớ nhứt hồi mới ra trường là được đi làm ở 1 công ty năng động. Báo cáo kinh doanh, phân tích lý do tiêu thụ chậm thì tui ghi "do thị trường đi xuống", vô họp thì ông sếp Nhật gạch bỏ, sửa lại "do mày thụ động". Sáng sớm, cỡ 10h sáng là vang vọng âm thanh của ổng, ổng đi tới từng phòng từng ban la to, go out go out, meet customer, give me report tonight. Mấy đứa trẻ tụi tui lười ngại ra ngoài là bị ổng chỉ thẳng mặt, Mr Andy, go out to work, meet customer lah, don't be here all day. Kinh doanh ở các nước giàu cũng vậy á các bạn, mỗi sáng, mọi người phải túa ra đường kiếm ăn, gặp gỡ khách khứa, xong chiều tối về mới làm báo cáo report review, nộp liền để ổng tư vấn thêm nên làm cái gì để hiệu quả hơn, vì mình còn nhỏ thiếu kinh nghiệm xử lý, mấy sếp sẽ bổ sung. Hồi đó, các anh chị phụ trách thị trường 1 tháng chắc 3 tuần không có mặt ở VP. Cái máy tính của họ thường xuyên được cô lao công tới lau màn hình và bàn phím để tránh bụi bẩn.  Mấy nay,

 1. Rất nhiều người rất ngộ, một khi cầm tiền của người khác trong tay, dù là tiền vay mượn, tới hạn hay xong việc, tự dưng không muốn trả lại. Cảm giác bị mất, tiếc nuối khi không còn sở hữu, chọn đánh đổi quan hệ để giữ số tiền kia. Trong làm ăn người ta gọi là chiếm dụng vốn, còn ngoài đời thì người ta gọi là lợi dụng lòng tin. Tỷ lệ này nhiều lắm, là người đầu óc nhỏ, vì tham vậy chỉ được có 1 lần. Lần thứ 2, phải đi tìm người khác mà lợi dụng. Thời đại này, người ta loan tin nhau. Tin tiêu cực, tin xấu về 1 một người con loan nhanh hơn điện. Khôn ngoan là phải giữ chữ tín, để người ta tin mình, mới có thể làm ăn.  2. Santiago ngủ mơ giấc mơ y hệt 2 lần. Cậu đi tìm bà thầy bói trong thành Tarifa tên là Zigeuner. Bà khuyên cậu đi Kim Tự Tháp ở Ai Cập để lấy kho báu. Vì Santiago không có tiền nên bà lão xem miễn phí, chỉ bắt Santiago thề là sẽ trả công cho bà 1/10 kho báu khi lấy được. Santiago nghĩ, thôi mình hứa đại đi, bây giờ có đồng nào đâu, bà lão đòi 50% thậm chí 90% cậu sẽ vẫ

  1. Xưa, Minh học giỏi và lanh lợi nên tìm được học bổng toàn phần đến Úc. Xong ĐH, Minh ở lại làm việc, đưa cô em gái sang học rồi cùng định cư luôn, sau đó Minh và em gái lấy quốc tịch, lập gia đình. Ba mẹ Minh, cô Xuân và chú Tiến là giáo viên tiếng Anh ở Việt Nam, đến khi nghỉ hưu thì bán nhà sang Úc ở với con. Trong khu dân cư Minh đang ở, người già làm quen với nhau thành một hội nhỏ, cô chú cũng góp mặt, không mấy khó khăn vì tiếng Anh tốt, chỉ có đi chơi thì không tham gia được. Người già ở khu cô chú ở, họ đạp xe mỗi ngày, sang các nước du lịch, leo núi và chèo thuyền, tích luỹ được nhiêu thì ráng tiêu xài trước khi chết chứ không có để lại cho con cháu, làm hỏng con cháu. Cô Xuân nói tiền thì cũng có nhưng đi không nổi, sao họ lớn tuổi hơn mình mà khoẻ thế không biết. Những người trên 80 tuổi, vẫn đạp xe băng băng trong rừng, vác ba lô đi khắp nơi. Tui nói, dạ sinh viên các ĐH, họ một buổi học, 1 buổi chạy rầm rập quanh campus, hay khi ở trong phòng cũng tự tập luyện khí thế

 (*bài rất khó đọc, chỉ dành cho người có nhận thức sâu) 1. Ngày đầu vào lớp môn Triết lớp cao học bên Mỹ, thầy giáo yêu cầu "hãy viết 1 di chúc và di ngôn, write a last will and testament". Cả nhóm ngơ ngác vì chưa bao giờ nghĩ đến đề tài kỳ quái này. Có sinh viên TQ & VN còn từ chối làm vì mê tín (sợ xui) nhưng thầy nói "tui đã viết di chúc từ năm 20 tuổi, nay đã 70 và vẫn chạy xe đi thỉnh giảng khắp, chưa thấy xui xẻo gì, đời toàn may mắn". Ông nói, các bạn phải nghĩ đến việc viết di chúc cho ngày đó, để tránh mọi rắc rối mình có thể gây ra cho người còn sống. Chữ "will" có nghĩa là mong muốn, ước nguyện, cũng có nghĩa là sắp xếp thì tương lai.  Cái chết có thể đến bất cứ lúc nào với bất cứ ai, một cách khách quan mà nói, chúng ta có lòng dũng để không sợ hãi. Ai trong chúng ta, cũng chỉ 100 năm là hữu hạn đời người. Lúc nghĩ về cái chết cũng là lúc mình bắt đầu biết sống. Biết mà để lại legacy (di sản, không chỉ về vật chất). Đề tài "ngày qua

Năm ngoái, trên chuyến bay về VN, tui ngồi cạnh 1 anh cực kỳ nổi tiếng trong giới khởi nghiệp bên Canada. 18 tuổi anh đã lấy được học bổng du học ngành IT rồi cùng nhau startup với các bạn trong lớp, có doanh nghiệp phần mềm lớn ở Toronto. Năm ngoái anh về nước, mở 1 DN làm phần mềm xuất khẩu ở ngay Tp nhỏ quê hương, để 1 nửa thời gian bên này, 1 nửa thời gian bên kia. Tui hỏi lý do tận dụng nhân lực VN đang rẻ, hay lòng tốt muốn giúp những người trẻ VN có việc làm, ảnh nói cả hai, nhưng căn bản là muốn gần gũi cha mẹ. Họ sinh mình ra, ấp ủ nâng niu kỳ vọng, khi sinh con anh mới hiểu tính phụ tử mẫu tử thiêng liêng thế nào. Kiếp này duyên trời sắp xếp sao đó để là cha - là mẹ - là con của nhau, thì phải sống thật trọn vẹn. Hễ 2 người gặp nhau trong đời này thì đã là 1 cái duyên, dù là bất cứ mối quan hệ gì. Sống vẹn tình vẹn nghĩa, chớ có lấy lòng tham lam ích kỷ ra đối đãi để khó nhìn mặt nhau vì sau có còn gặp lại không thì không ai biết. Chiều chiều mát mát, khi nắng chiều vẫn rọi l

 1. Yêu ghét giận buồn vui...là những phạm trù thuộc về cảm xúc, loài người không ai không có, loài vật chim muông cũng có. Con người thường đan xen hai phạm trù cảm tính và lý trí, không ai cảm tính hết hoặc lý trí hết. Với người lý trí > cảm tính, họ thường sống khoẻ và thọ hơn người có cảm tính > lý trí. Theo tâm lý học, trẻ con, phụ nữ, người châu Á, người nông thôn, người nghèo,...thường có cảm tính nhiều hơn lý trí. Ở người cảm tính, "đạt lý" không quan trọng bằng "thấu tình". Còn với người lý trí, "đúng luật, minh bạch" là đủ.  2. Ở người cảm tính, trái tim mạnh hơn khối óc, dẫn đến hành xử không theo logic mà theo cảm xúc, cảm xúc lên cao là che át lý trí. Họ không thích làm việc nhóm và rất khó tính toán làm ăn. Dù chưa có thông số dữ liệu (facts) nào, họ kết luận và quyết định ngay theo chủ quan, suy diễn chứ không phải suy luận. Đứng trước 1 sự cố, họ chọn giải pháp hệ tiêu cực như đổ vỡ, chia ly, nghỉ việc, ly hôn, giải tán, đóng cửa, ra

1. Bữa rảnh, tui lôi 6 cái hộ chiếu ra đếm, thấy được 78 nước rồi (trong liên minh châu Âu cứ đi 1 phát là cả chục nước). Từ năm cuối ĐH là tui bắt đầu đi, hễ có tiền - có thời gian trống là lên đường, thường đi 1 mình vì bạn bè lúc đó đứa ham học lên cao, đứa sợ tốn tiền cứ rủ là kêu tui chụp hình về cho coi với kể, có tiền là tụi nó mua xe mua nhà chứ không có đi chơi, cho là không cần thiết. Tui cũng ít đi với đoàn đông vì lệch tông, chỗ tui muốn đứng lại coi lâu lâu thì họ thấy chẳng có gì hay. Tui ấn tượng nhất ở các di tích cổ đi qua, nơi nào cũng có cái giếng, nơi cung cấp nguồn nước (water supply) cho 1 gia đình hoặc 1 xóm làng, 1 khu phố, như ở Bắc Kinh có phố Vương Phủ Tỉnh (tỉnh là cái giếng, tự hình là 井). Trong tiếng Anh, giếng là well, trùng chữ với tốt đẹp. Trong trí khôn của nhiều dân tộc, tui thấy có câu, hãy để lại con cháu mình cái giếng, cách đào giếng. Vì cái hồ hay cái bồn chứa nước, cỡ nào cũng sẽ cạn, chỉ có vòi ra mà không có vòi vào, trong khi cái giếng thì mú

1. Điểm chung của người thành đạt ở mọi lĩnh vực chính là TỰ TIN. Một đứa trẻ tự tin, nếu may mắn gặp được những cha mẹ hay thầy cô có tầm vóc, khuyến khích nghĩ lớn sẽ khiến chúng thăng hoa, giúp được muôn người. Ngược lại thì thúi hẻo, đời buồn như con chuồn chuồn (người nghĩ nhỏ thì tìm cách kéo người khác xuống cho giống họ). Một dân tộc khi có tỷ lệ người tự tin nhiều trong xã hội thì dân tộc đó sẽ tự cường. Trong lĩnh vực kinh tế, người không tự tin thì không thể làm ăn. Tự tin không phải là kiến thức sách vở hay kinh nghiệm, mà là sự lựa chọn.  Đặc trưng của người tự tin là họ ít sợ mất, siêu tự tin là không sợ mất. Họ TIN vào năng lực bản thân nên họ quan niệm là: mất rồi làm lại. Họ chọn lối sống cao thượng mà người đời gọi là chơi đẹp. Đẹp lắm. Ly hôn ư, cho hết vợ cũ, cái quần rách ra đường, làm lại từ đầu. Hùn hạp làm ăn thất bại ư, cho hết đối tác, mình tay trắng gầy dựng lại cơ nghiệp khác. Thi rớt, học lại, thi lại, chọn đường khác đi, có chết đâu mà. Làm gì với ai họ cũ

  1. Thằng con đưa mẹ và chị đi ăn lẩu để mừng tháng lương đầu tiên. "Cái lẩu này bao nhiêu" - bà mẹ hỏi. "Dạ ba trăm mẹ ạ!". "Mày đưa tao một trăm thôi, tao nấu y chang". Bà mẹ cằn nhằn. Đứa con gái hùa theo, chê từ cọng rau đến gói mì. Nước nhạt. Thịt không tươi. Dĩa rau cỡ 15 ngàn. Còn gói mì có 3 ngàn à, vị chi cái lẩu này chỉ một trăm, "bọn bất lương" đã chém của nhà ta những hai trăm. Bà mẹ máu dồn lên đỏ cả mặt, gọi quản lý ra ăn thua đủ. Đứa con gái bảo thôi để con, về sẽ đăng ngay 1 bài bốc phốt và cho quản lý thị trường và thuế tới thanh tra, they will know my hands. Thằng con im lặng, dắt xe về mặt buồn rười rượi, bữa ăn tưởng vui đã biến thành những giây phút não nề. Trong khi các bàn khác, những gia đình khác vẫn vui vẻ, lẩu ít thịt thì gọi thêm mấy dĩa mới bỏ vô ăn. Dùng xong lịch sự cám ơn chủ quán, cám ơn đầu bếp, cám ơn phục vụ, để tiền thừa lại trên bàn cho họ. Dù trông xe miễn phí nhưng khi chú bảo vệ dắt xe ra, họ dúi cho chú

 Một lần tui trong đoàn doanh nghiệp Hongkong khảo sát thị trường Nam Phi, ghé hội chợ Expo thì thấy có 1 gian hàng VN lọt thỏm trong trăm gian hàng của Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan, Hàn Quốc...Chủ gian hàng là 1 bạn nam còn trẻ mặt sáng, treo bảng kinh doanh summer headwear, tức các loại mũ nón cho mùa hè. Khách đông, bu hỏi cả ngày, bạn tiếp hết người này tới người kia, tới 2h chiều vẫn không hết khách. Tui tới đề nghị, hay con chạy kiếm gì ăn đi, chú trực giùm cho, con chỉ cho chú sơ sơ về SP, khách tới là chú chém, xong tí con quay lại. Tưởng giúp nó cỡ 15 phút thôi, ai dè 1h sau nó mới quay lại, ôm bụng, nói con bị Tào Tháo rượt. Tui nói trời ơi, Tào Tháo là anh hùng nổi tiếng thiên hạ, sao ai tiêu chảy cũng nói là do ông rượt đuổi.  Ngày về nước, tui lại gặp bạn ở sân bay Doha vì cùng nối chuyến về VN. Bạn nói, trước bạn không biết làm ngành này, nhưng học xong ĐH thì đi Nhật làm lao động chân tay. Sang đó thấy mùa hè công nhân được phát cái mũ trùm đầu che gáy (cổ sau) nhãn hà

1. Phỏng vấn một bạn trẻ vừa nghỉ làm. Hỏi lý do nghỉ việc, bạn xin phép được im lặng. Anh trưởng phòng ép khai cho được với câu đe nẹt như "nếu không nói thì chúng tôi không nhận". Bất ngờ bạn trẻ đáp lại "Dạ em quan niệm là, khi nói về người xưa chốn cũ, nếu không nói được những lời nào tốt đẹp thì em xin phép được im lặng ạ". Thông thường, khi người ta nghỉ việc, họ bực bội mà tuôn ra những lời không hay, để chứng minh rằng "công ty tệ quá nên tao mới dứt áo ra đi". Vì muốn được "có giá" hơn nên mình nhấn mạnh cái khuyết điểm (mà chưa chắc đã là) của chốn xưa để cùng nhau phê phán, nghe cho sướng tai vì..."ai cũng thấy vậy". Tâm lý học nói rằng, những người có cái tôi lớn thường hay nhìn điểm xấu của người khác để tự nâng họ lên, tự sướng tinh thần. Họ luôn đúng, luôn tốt, là nạn nhân, là bị hại, bị lùa gà. Người thực sự tử tế không nên vậy. Nhớ nhé các bạn, nói về người vắng mặt, kể cả trên mạng, nếu không nói được điều gì tốt đẹp,

  1. Trong làm ăn, lo nhất là đầu ra. Nhiều bạn tìm vô các ĐH ngành kinh tế để học, nghĩ là sẽ biết cách làm, nhưng thực tế không phải. Làm kinh tế thuộc về nghệ thuật (giống âm nhạc, thể thao, diễn xuất, hội hoạ,...), phải có năng khiếu đã, rồi mới học thêm. Kinh tế không phải là khoa học tự nhiên để 1+1 bằng 2, mà là khoa học hành vi, nên có thể  1+1 =11, thậm chí bằng 111.  Những doanh nhân nổi tiếng phần lớn là tay ngang, tự đào tạo. Việc lên lớp cầm micro nói qua nói lại thảo luận trong các lớp quản trị kinh doanh là vô nghĩa. Cứ đưa cho giảng viên và sinh viên 1 đống hàng, cho họ bỏ tiền ra mua để có áp lực rồi sáng bán chiều bán, tối ngồi lại thảo luận, đúc kết, tự động hiểu được. Học đúng là để làm, không phải học để biết.  Tố chất làm kinh tế, đặc biệt lĩnh vực marketing, phải có sense thứ 6, thứ 7, thứ 8, thứ 9, thứ 10 (nôm na là tư duy cảm giác, business sense, sense of humor,…). Để có sense, người ta phải có TÂM HỒN, phải cảm nhận rất tinh tế và rung động vật và người. Họ c

 1. Ông lão lại thở dài. Mấy năm nay, cửa hàng pha lê của ông không bán được cái nào vì nằm trên đỉnh con dốc. Mỗi ngày, ông thầm nghĩ, chả có ai leo lên đây chỉ để mua bình, nếu là mình thì mình cũng không. Mình đã già rồi, chẳng còn thời gian để đổi nghề nữa. Một buổi sáng nọ, có chàng thanh niên ngoại quốc (Santiago, chàng chăn cừu) xuất hiện trước cửa hàng với dáng vẻ gầy đói. Santiago vào gặp ông, với lời cam kết là “con sẽ lau chùi toàn bộ cửa hàng, đổi lại một bữa ăn”. Ông chủ bảo không cần, vì có ai mua đâu mà phải dọn dẹp cho đẹp chứ. Nhưng ông nhớ lời kinh Quran là “phải cho người ăn xin 1 bữa cơm”, nên ông đồng ý, “dù sao thì phải cho nó ăn”. Sau khi lau chùi sạch sẽ, bỗng dưng có khách đến xem. Rồi có người mua đầu tiên sau nhiều năm, điều kỳ lạ nhất với ông chủ tiệm. Cứ thế, ngày n

 Năm đó, tui đang đi học ở Mỹ thì tình cờ tìm thấy 1 công ty DL ở VN tổ chức đi Cuba, tui liên hệ mua landtour (tức mình tự gia nhập đoàn và tự rời đoàn, không tính vé máy bay). Xong tui bay đến Cancun của Mexico rồi theo đoàn sang Havana. Đoàn đông, cỡ ba mấy người, Cuba lúc đó là điểm mới.  Đường phố Havana như 1 triển lãm khổng lồ những kiến trúc Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, những chiếc xe hơi cổ thập niên 50-60. Do Mỹ cấm vận, Cuba tự sản xuất ra các phụ tùng thay thế bảo dưỡng nên bây giờ vẫn chạy tốt. Cuba có tỷ lệ bác sĩ trên đầu dân nhất thế giới, họ xuất khẩu sang các nước nói tiếng Tây Ban Nha. Giới giàu có khắp nơi vẫn phì phèo những điếu Cohiba hảo hạng. Rum Cuba ngon ác liệt, một loại rượu làm từ mía đường vì đây là cường quốc mía. Điệu cha cha cha, tức 2 người đối diện, kẻ tiến người lui, điệu nhảy dễ học nhất, cũng là từ quốc đảo này.  Tui gặp 1 bà già trên phố, màn hình phẳng lì vẫn mặc áo 2 dây và bôi son, ngồi trên bệ cửa trước nhà hút thuốc. Thấy bà nói tiếng Anh với 1

  Cách đây mấy năm, đợt nghỉ hè, tui đi châu Âu với 1 đoàn du lịch, có nhà chị Q. Chị Q dắt 2 đứa con đi chơi, nhóc đầu học cỡ lớp 9 còn nhóc sau học tiểu học, tên Phổ. Cậu lớn tên gì không rõ, còn cậu nhỏ thì cả đoàn ai cũng ấn tượng. Chuyến bay đêm (chuyến đi lẫn chuyến về), khi cả máy bay đang vật vạ ngủ thì đèn chỗ ghế cậu Phổ vẫn sáng. Tui đi toilet nhìn vào thì thấy cậu đang ngồi viết chữ tiếng Hán, rồi đọc sách, rồi viết viết vẽ vẽ. Tiếp viên thấy khoái nên khẽ khàng đi ngang, đưa ly nước, đưa cái bánh. Khi xuống sân bay trung chuyển và đợi lên máy bay kế tiếp, trong khi mọi người kể các bạn nhỏ trang lứa đang tìm sóng wifi để chat và chơi game thì cậu đi vòng vèo hết các ngóc ngách trong sân bay, chụp lại những chữ tiếng Anh mà cậu không biết, để dành tra từ học sau. Người lúc nào cũng vận động và đầy năng lượng. Chị Q nói thằng này ham hiểu biết, thèm chữ thèm nghĩa, ham thể dục thể thao, tự dưng nó vậy chứ chị chẳng có bí quyết gì. Thằng anh nó thì lười, anh chị la hét, phải